Kralingseplas in Rotterdam wint Stedelijk Interieur Waardering 2007
Ga direct naar het juryrapport.
Klik hier voor de lijst met de 52 beste openbare ruimtes van Nederland (en download de lijst in Google Earth).
De Kralingseplas in Rotterdam is gekozen als beste openbare ruimte van Nederland. Het project won op 24 april de Stedelijk Interieur Waardering 2007. Volgens de jury is het project een voorbeeld van hoe je met vakmanschap en toewijding een hele goede openbare ruimte kunt maken.
Aan de eindronde van de Stedelijk Interieur Waardering deden vier projecten mee. Deze waren door een vakjury, bestaande uit 17 openbare ruimte-professionals, gekozen uit een longlist van 52 projecten. De andere genomineerden waren Het Cultuurpark Westergasfabriek in Amsterdam, de binnenstad van Breda en het Griftpark in Utrecht.
De gebruiker centraal
De Kralingseplas sprong er voor de jury positief uit vanwege de intensieve samenwerking tussen ontwerper, beheerder en gebruikers van het gebied. De jury stelt : ‘In een continu proces dat beherend ontwerpen of ontwerpend beheren kan worden genoemd, past deze openbare ruimte zich aan aan de veranderende vraag. Uniek is de intensieve samenwerking met de gebruikers. Zij worden ingezet als beheerder van het gebied en voeren werkzaamheden uit in het gebied omdat ze dat leuk vinden. Zonder al te veel overleg, gewoon lekker werken. De beheerorganisatie is daarop ingericht en maakt er dankbaar gebruik van. Ingrepen in het gebied worden door de bewoners in de omgeving vaak emotioneel beleefd, de Kralingseplas heeft een beladen historie. Met die emoties gaan de beheerders zorgvuldig om. Bezwaren worden serieus genomen, met als gevolg dat er steeds minder wordt geklaagd.'
Roerige geschiedenis
De Kralingseplas en het bijbehorende bos werden in 1939 opgeleverd, de eerste plannen stammen al uit 1911. Het is ontworpen door landschapsarchitect Bijhouwer die, zo zei één van de juryleden, de Willem van Oranje is voor landschapsarchitecten. Het is ook het bewijs dat een goed ontwerp de tijd weerstaat. Het heeft een geschiedenis waarmee veel Rotterdammers verbonden zijn, omdat ze er bomen hebben geplant of (in de oorlogsjaren) juist hebben gekapt. In de jaren '70 vond hier de Nederlandse versie van Woodstock plaats. Na jaren van langzame verloedering onderging het in de jaren negentig een belangrijke opknapbeurt, die in 1995 werd afgerond.
Jaarlijks krijgt plas en bos in totaal 3 miljoen bezoeken te verduren, naar verluidt net zoveel als de Efteling. Dat kan het gebied aan, sterker nog, de beheerder is pas tevreden als het fietspad vijf meter breed moet worden, want dan wordt het pas echt goed gebruikt.
Vakmanschap met hoofdletter V
De Stedelijk Interieur Waardering is een initiatief van het tijdschrift Stedelijk Interieur dat zijn laatste nummer geheel heeft gewijd aan de lijst met 52 beste openbare ruimtes van Nederland. Jan-Willem Wesselink, hoofdredacteur van Stedelijk Interieur, is erg blij met de winnaar: ‘De Kralingseplas laat heel duidelijk zien dat in een goede openbare ruimte de gebruiker centraal staat. Maar ook dat je door goed en zorgvuldig beheer een mooie openbare ruimte krijgt en houdt. Vakmanschap wordt hier nog met een hoofdletter geschreven.'
Geen oogkleppen
Anders dan in 2005 stelde de jury van de Stedelijk Interieur Waardering dit jaar zelf een lijst samen van potentiële kanshebbers voor de titel Stedelijk Interieur Waardering 2007. Volgens Edgar van Eekelen, organisator van de verkiezing en uitgever van Stedelijk Interieur is dat een bewuste keuze: ‘Wij varen op de kennis van een breed samengestelde vakjury. In 2005 kozen we uit inzendingen, maar daarmee zet je jezelf oogkleppen op. Want wie zegt dat de beste openbare ruimte daar echt tussen zit?'
Genomineerde projecten
Klik hier en ga direct naar de lijst met 52 beste openbare ruimtes
Genomineerd voor de Stedelijk Interieur Waardering 2007
De vier openbare ruimten die de hoogste waardering van de jury kregen (en tenminste door vier juryleden werden beoordeeld) werden toegelaten tot de eindronde. Hieruit wordt de winnaar gekozen die op 24 april om 15.30 uur bekend wordt gemaakt tijdens de vakbeurs urban Design. Genomineerd zijn:
>> Cultuurpark Westergasfabriek - Amsterdam (klik hier voor minidocumentaire)
download persfoto Cultuurpark Westergasfabriek in hoge resolutie
download persfoto Cultuurpark Westergasfabriek in lage resolutie
(fotografie: Roelof Pot)
>> Binnenstad - Breda (klik hier voor minidocumentaire)
download persfoto Binnenstad Breda in hoge resolutie
download persfoto binnenstad Breda in lage resolutie
(fotografie: Roelof Pot)
>> Kralingseplas - Rotterdam (klik hier voor minidocumentaire)
download persfoto Kralingseplas in hoge resolutie
download persfoto Kralingseplas in lage resolutie
(fotografie: Roelof Pot)
>> Griftpark - Utrecht (klik hier voor minidocumentaire)
download persfoto Griftpark in hoge resolutie
download persfoto Griftpark in lage resolutie
(fotografie: Roelof Pot)
Klik hier om de genomineerde projecten in Google Maps te bekijken.
De 52 beste openbare ruimtes van Nederland
Door de samenstelling van de jury, zowel inhoudelijk als geografisch, bleek de jury goed in staat om een beeld te geven van de goede openbare ruimten die Nederland kent. Dit leidde, na een schifting door dezelfde jury, uiteindelijk tot de top 52 die u hieronder aantreft.
Klik hier om de 52 beste openbare ruimtes in Google Maps te bekijken.
Klik hier om de 52 beste openbare ruimtes in Google Earth te bekijken.
De 52 beste
>> Amersfoort
Kernwinkelgebied
>> Amsterdam
Amstelveld
>> Amsterdam
Cultuurpark Westergasfabriek
>> Amsterdam
Daktuin Nemo
>> Amsterdam
Java Eiland (centrale as)
>> Amsterdam
Kastanjeplein (onderdeel Pleinenplan Oost)
>> Amsterdam
Rode Loper en NSGP
>> Amsterdam
Silodam
>> Amsterdam
Stadsstrand Blijburg
>> Amsterdam
Stadsstrand West (Houthaven)
>> Amsterdam
Vondelpark
>> Amsterdam
Zaandammerplein
>> Apeldoorn
Stationsplein
>> Arnhem
Monnikenhuizen
>> Arnhem
Steile tuin Sonsbeek
>> Bergen op Zoom
Binnenstad
>> Breda
Binnenstad
>> Breda
Chassé Park
>> Breda
Valkenberg Park
>> Delft
Beestenmarkt
>> Den Bosch
Vughterstraat
>> Den Haag
Het Plein
>> Den Haag
Koekamp
>> Den Haag
Lange Voorhout
>> Deventer
De Brink
>> Dordrecht
Statenplein
>> Ede
Binnenstad
>> Enschede
Roombeek
>> Groningen
Vismarkt
>> Haarlem
Kenaupark
>> Haren
Binnenstad
>> Heerenveen
Museumpark Landgoed Oranjewoud
>> Leiden
Hooglandsche Kerkgracht
>> Maastricht
Céramique
>> Maastricht
Kernwinkelgebied
>> Muiderberg
Brink
>> Naarden
Naarden Vesting
>> Nijmegen
Buitenruimte Radboud Universiteit
>> Noordwijk aan Zee
Promenade
>> Rotterdam
Entrepotgebied, Kop van Zuid
>> Rotterdam
Kralingse Plas
>> Rotterdam
Schouwburgplein
>> Rotterdam
Skatepark Westblaak
>> Rotterdam
Westersingel
>> Tilburg
Patio bij TIAS-gebouw
>> Utrecht
Griftpark
>> Utrecht
Rijnkennemerlaan
>> Utrecht
Oudegracht
>> Woerden
Kazernestraat
>> Zaandam
Zaaneiland
>> Zeist
Slotlaan
>> Zwolle
Meander
De criteria
De gebruiker (staat centraal)
Is er bij het ontwerp, de inrichting en het beheer van de ruimte in voldoende mate rekening gehouden met de gebruiker? Is de openbare ruimte veilig in gebruik, dwz loopt de gebruiker niet tegen gevaren aan waar hij niet op beducht is? Voelt de gebruiker zich verbonden met de ruimte? Is hij er trots op?
Gebruikswaarde
Is het voor de gebruiker duidelijk wat het doel van de ruimte is en wordt de ruimte ook als vanzelfsprekend zo gebruikt? Is de openbare ruimte logisch? Is de openbare ruimte door verschillende groepen op verschillende momenten van de dag (en door het jaar heen) op verschillende manieren te gebruiken, zonder dat daar ingewikkelde kunstgrepen voor zijn gedaan?
Uniciteit
Heeft de openbare ruimte iets eigens, waarmee deze ruimte zich in positieve zin onderscheidt van andere openbare ruimtes? Is er een soort ‘unique selling point’? Blijft de openbare ruimte op een positieve manier in de gedachte van de bezoeker die er ooit is geweest?
Voorbeeldfunctie
Vervult de openbare ruimte een positieve voorbeeldfunctie? Is het een inspiratiebron voor professionals die elders met de openbare ruimte bezig zijn? Of is de openbare ruimte dat in zijn tijd geweest? Is of was er sprake van innovatief opdrachtgeverschap, ontwerp, materiaalgebruik of beheer?
Ontwerp
Is de openbare ruimte goed ontworpen? Is daarbij rekeninggehouden met ‘design for all’? Met kleurgebruik? Zijn ‘groen’ en ‘grijs’ goed op elkaar afgestemd? Is er een goed nachtontwerp gemaakt, of is er gekozen voor een andere goede oplossing als het donker is? Is de toegankelijkheid (voor iedereen, niet alleen gehandicapten) goed georganiseerd? Is het een geheel? Is de detaillering goed uitgevoerd?
Samenhang / context
Maakt de openbare ruimte op een logische manier deel uit van het stedelijk weefsel? Is er een heldere en logische relatie met de omliggende architectuur, de wanden van de betreffende openbare ruimte? Versterkt de openbare ruimte de stedelijke omgeving op stedebouwkundig gebied?
Duurzaamheid
Heeft de openbare ruimte zich door de tijd heen bewezen? Is het in staat om nieuwe en soms ingrijpende eisen en wensen van gebruikers te verwerken? Maar is het ook duurzaam vanuit milieuperspectief? Is de ondergrond zo ingericht dat er ook in de toekomst voldoende ruimte is voor groen en grijs? Heeft het openbaar groen voldoende ruimte om tot volle groei te komen?
Beheer
Wordt de openbare ruimte op een goede en effectieve manier beheerd? Is er in het ontwerp voldoende rekening gehouden met de beheerbaarheid van de ruimte?
Waarde-motor
Levert de openbare ruimte economische of sociale meerwaarde op? In hoeverre functioneert de openbare ruimte daarbij als vliegwiel, als motor? Zorgt het bijvoorbeeld voor nieuwe economische dynamiek in de directe omgeving? Of voor meer sociale cohesie? Ontstaat er na aanleg van de openbare ruimte wellicht een gezondere leefomgeving? Of vergroot de openbare ruimte de veiligheid van de omgeving?
De jury
De jury van de Stedelijk Interieur Waardering 2007 bestond uit de volgende professionals op het gebied van openbare ruimte, elk met hun eigen specialiteit:
• Piet Ackermans, business manager stedelijke ontwikkeling bij Oranjewoud
• Peter De Bois, architect & urban designer en associate professor aan de TU Delft
• Luc Bos, architect, stedebouwkundige bnsp en bureauleider en partner bij Inbo Stedenbouwkundigen & Landschapsarchitecten
• Maricken Ebben, project- en public relations manager bij Ebben Boomkwekers
• Marc van den Elzen, manager business-unit bij Heijmans Infra Management
• Fer Felder, directeur van De Principaal
• MaartenJan Hoekstra, onderzoeker en docent bij de sectie ‘Stedebouwkundig ontwerpen - theorie en methoden' van de Faculteit Bouwkunde aan de TU Delft
• Paul Plazier, directeur productontwikkeling Eyework Solutions
• Gerrit van Oosterom, ontwerper openbare ruimte bij de gemeente Apeldoorn
• Marielle van der Steen, medewerker marketing en development bij Kompan
• Raoul van der Struijk, directeur bij Erdi BV
• Gerrit-Jan van ‘t Veen, senior consultant bij Corgwell
• Harro Verhoeven, projectmanager openbare ruimte en infrastructuur bij CROW
• Serge Vonk, landschapsarchitect BNT en directeur IMOSS bureau voor stedebouw bv
• Ellen van Vossen, adviseur stedelijke ontwikkeling bij Arcadis
• Frans Wakkee, projectmanager openbare ruimte bij de gemeente Bergen op Zoom
• Edward Zevenbergen, ontwikkelingsmanager bij Bouwfonds MAB
|
